Our Blog

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ολοκλήρωση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Φιλοξενίας και Τουρισμού του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος προϋποθέτει την επιτυχή εκπόνηση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας (ΜΔΕ, διεθνώς ‘Thesis’), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του οδηγού του προγράμματος σπουδών (σημειώνεται ότι οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να διενεργήσουν εναλλακτικά Πρακτική Άσκηση, τη θέση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασία).

Η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία διενεργείται ατομικά και μόνο από έναν φοιτητή και αντιστοιχεί σε 30 Διδακτικές Μονάδες (ΔΜ), οι οποίες αντιπροσωπεύουν φόρτο εργασίας ενός εξαμήνου πλήρους φοίτησης. Η συγγραφή της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας αποτελεί μία σημαντικότατη πρόκληση ποιότητας επιστημονικού έργου για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα αφενός και, αφετέρου μία μοναδική ευκαιρία για τους υποψηφίους να αποδείξουν την ικανότητά τους στη χρήση και εφαρμογή των επιστημονικών γνώσεων, που απέκτησαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, με την καθοδήγηση και τον έλεγχο του επιβλέποντα καθηγητή. Οι μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες πρέπει να έχουν ουσιαστικό επιστημονικό περιεχόμενο, ώστε να συνεισφέρουν στην εφαρμοσμένη επιστημονική γνώση, προβάλλοντας έτσι το έργο και την ποιότητα του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος.

Η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία περιέχει το θεωρητικό επιστημονικό υπόβαθρο και την εφαρμοσμένη ‘πειραματική’ ανάλυση συγκεκριμένου τεχνικοοικονομικού θέματος. Η εργασία περιλαμβάνει επίσης μεθοδολογική ανάπτυξη, επιστημονικές παραδοχές, βιβλιογραφική ανασκόπηση με διεθνείς προδιαγραφές αναφορών, όπως και παραρτήματα ή στατιστικά στοιχεία, διατάξεις θεσμικού πλαισίου κλπ., όπου απαιτείται. Γενικά, το περιεχόμενο της εργασίας θα πρέπει: (α) να παρουσιάζει επιστημονική πρωτοτυπία, ώστε να είναι δυνατό να οδηγήσει σε δημοσίευση σε αναγνωρισμένο επιστημονικό περιοδικό ή σε ανακοίνωση σε διεθνές ή εθνικό επιστημονικό συνέδριο, (β) να είναι κατανοητή και να οδηγεί σε αποτελέσματα ενδιαφέροντα από ακαδημαϊκή αλλά και πρακτική επιχειρησιακή πλευρά, (γ) να στηρίζεται σε δεδομένα, η αξιοπιστία των οποίων να είναι δυνατόν να ελεγχθεί εύκολα, (δ) να δημιουργεί τις προϋποθέσεις μελλοντικής έρευνας πάνω στη συγκεκριμένη περιοχή και (ε) να εμπλουτίζει το γνωσιολογικό υπόβαθρο του συγγραφέα με κατάλληλο τρόπο, ώστε να διευκολύνει τις μελλοντικές επαγγελματικές επιδιώξεις του.

Σκοπός του παρόντος οδηγού είναι να βοηθήσει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές στην κατανόηση του στόχου, που θα προσπαθήσουν να επιτύχουν μέσω της συγγραφής της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας τους, όπως επίσης και στη δημιουργία της απαραίτητης ‘καλής επικοινωνίας’ τους με τον επιβλέποντα καθηγητή. Προς την κατεύθυνση αυτή περιγράφονται οι διαδικασίες υποβολής της πρότασης εκπόνησης και ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, καταγράφονται τα κριτήρια αξιολόγησής της, δίδονται κατευθύνσεις για τον τρόπο συγγραφής της και αναλύονται με λεπτομέρεια τα βασικά κεφάλαια (εισαγωγή, μελέτη σχετικής βιβλιογραφίας, μεθοδολογία, ανάλυση δεδομένων, συμπεράσματα/προτάσεις), που η εργασία θα πρέπει να περιέχει. Ο οδηγός προσπαθεί να καλύψει τα περισσότερα θέματα, που έχουν σχέση με την εκπόνηση των μεταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών. Στην περίπτωση που ανακύψουν ζητήματα τα οποία δεν καλύπτονται από τον παρόντα οδηγό, οι σχετικές αποφάσεις θα λαμβάνονται από την αρμόδια επιτροπή προγράμματος σπουδών του ΠΜΣ.

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

2.1.   Υποβολή της πρότασης εκπόνησης

Με την ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου, οι φοιτητές του προγράμματος θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τους διδάσκοντες του ΠΜΣ, να συζητήσουν μαζί τους, να ανταλλάξουν απόψεις και να αναζητήσουν συγκεκριμένα θέματα, στα οποία θα μπορούσαν να εκπονήσουν τις μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες τους. Βασικές επιστημονικές περιοχές εκπόνησης της εργασίας τους, είναι όλες οι επιστημονικές περιοχές που άπτονται των γνωστικών αντικειμένων που διδάσκονται στο ΠΜΣ.

Τα θέματα των μεταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών πρέπει να καθορίζονται με κριτήρια : (α) τη συνάφεια με το αντικείμενο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, (β) τη συμβολή στην ανάπτυξη νέων ερευνητικών περιοχών και (γ) την πρωτοτυπία στη μεθοδολογική προσέγγιση ή τον εμπλουτισμό του γνωστικού αντικειμένου. Σε κάθε περίπτωση, τα θέματα θα εξετάζονται σε συνεργασία με κάποιον διδάσκοντα του ΔΠΜΣ (που θα αναλάβει ενδεχομένως και το ρόλο του επιβλέποντα καθηγητή στη συνέχεια), στη βάση των επιστημονικών κατευθύνσεων του προγράμματος. Επίσης, είναι δυνατόν και αυτό ενθαρρύνεται, οι ίδιοι οι φοιτητές, μετά από συνεννόηση με κάποιον διδάσκοντα, να προτείνουν ένα θέμα δικής τους επιλογής, που τους ενδιαφέρει προσωπικά, προς μελέτη και έρευνα.

Το θέμα της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας πρέπει να είναι σαφές στο αντικείμενό του και εφικτό στην υλοποίηση του. Το θέμα δεν αποτελεί μία απλή πρακτική εφαρμογή, αλλά συνδυάζει αντικείμενο επιστημονικής γνώσης με πρακτικό επιχειρησιακό ενδιαφέρον. Όταν προσδιορισθεί με σαφήνεια το αντικείμενο της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, ο φοιτητής συμπληρώνει σχετική πρόταση εκπόνησής της, στο έντυπο ‘Α’ με τίτλο ‘Πρόταση Εκπόνησης Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας’, που είναι αναρτημένο στο διαδικτυακό τόπο του ΠΜΣ και αντίγραφο του οποίου παρατίθεται στο παράρτημα Α στο τέλος του παρόντος οδηγού.

Στην πρόταση προσδιορίζεται με σαφήνεια το πρόβλημα που θα αναλυθεί, η επιχείρηση ή ο οργανισμός με τον οποίον ενδεχομένως θα γίνει η απαραίτητη συνεργασία, η βιβλιογραφία και η μεθοδολογία, που θα χρησιμοποιηθεί. Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία που καταχωρούνται στο έντυπο της πρότασης είναι τα εξής : (α) Προκαταρκτικός τίτλος της εργασίας, (β) Περιληπτική περιγραφή του θέματος, (γ) Αιτιολόγηση της σπουδαιότητας του θέματος και καταγραφή των λόγων επιλογής του συγκεκριμένου ερευνητικού αντικειμένου, (δ) Προκαταρκτική δομή περιεχομένων, (ε) Περιγραφή των μεθόδων συλλογής δεδομένων και της μεθοδολογίας, (στ) Συσχέτιση του θέματος με συγκεκριμένες επιστημονικές κατευθύνσεις του ΠΜΣ και (ζ) Συνεργαζόμενη επιχείρηση ή οργανισμός (αν υπάρχει), (η) Προτεινόμενος κύριος επιβλέπων καθηγητής.

2.2.   Αποδοχή της πρότασης εκπόνησης και χρόνος έναρξης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

Οι προτάσεις ελέγχονται ως προς την πληρότητα, τη συνάφεια του θέματος με τις συγκεκριμένες επιστημονικές κατευθύνσεις του ΠΜΣ, τα αναμενόμενα οφέλη και τυχόν στοιχεία πρωτοτυπίας στην προσέγγιση, σε σχετική συνεδρίαση της αρμόδια επιτροπή προγράμματος σπουδών του ΠΜΣ, όπου η πρόταση γίνεται ή όχι αποδεκτή. Στην απόφαση αποδοχής σημειώνεται και ο επιβλέπων καθηγητής (και ο συνεπιβλέπων, αν υπάρχει).

Ο χρόνος έναρξης της εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι αυτός της απόφασης αποδοχής της πρότασης εκπόνησης από επιτροπή προγράμματος σπουδών του ΠΜΣ, με την προϋπόθεση ότι ο φοιτητής έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το σύνολο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Διαφορετικά, σε περίπτωση δηλαδή που ο φοιτητής δεν έχει ολοκληρώσει όλα τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών, η πρόταση εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας του ενδιαφερόμενου φοιτητή, παραμένει σε εκκρεμότητα, μέχρι ο τελευταίος να ολοκληρώσει επιτυχώς το σύνολο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο χρόνος έναρξης της εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, θα είναι αυτός της ολοκλήρωσης και του τελευταίου μαθήματος του προγράμματος σπουδών.

2.3.   Ο ρόλος του επιβλέποντα καθηγητή

Με την έναρξη της εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, ο φοιτητής συνεργάζεται συνεχώς με τον επιβλέποντα καθηγητή, ο οποίος παρακολουθεί τα επιμέρους στάδια και την πορεία ολοκλήρωσής της εργασίας, καθοδηγεί τον φοιτητή με σχόλια και παρατηρήσεις του για τη σταδιακή βελτίωση του περιεχομένου της εργασίας και την επίτευξη του βέλτιστου δυνατού αποτελέσματος.

Σε όλες τις φάσεις εκπόνησης της εργασίας, ο επιβλέπων καθηγητής καθοδηγεί και συνεργάζεται σε προκαθορισμένες συναντήσεις του με το φοιτητή έτσι ώστε : (α) να υιοθετούνται μεθοδολογίες ή/και εργαλεία έρευνας αποδεκτές από την επιστημονική κοινότητα και (β) το τελικό προϊόν της έρευνας να είναι τέτοιου επιστημονικού επιπέδου, ώστε να είναι δυνατό είτε να δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό είτε να ανακοινωθεί σε διεθνές ή εθνικό συνέδριο.

2.4.   Διάρκεια ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

Η ελάχιστη διάρκεια ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι πέντε (5) μήνες από τον χρόνο της έναρξή της, ενώ η μέγιστη διάρκεια ολοκλήρωσής της είναι δεκαοκτώ (18) μήνες από τον χρόνο της έναρξής της. Εξαιρετικές περιπτώσεις παράτασης της διάρκειας ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ή αλλαγής του θέματος ή του επιβλέποντος καθηγητή, ρυθμίζονται από σχετικές διατάξεις του οδηγού σπουδών του προγράμματος.

Σε κάθε περίπτωση η ολοκλήρωση της συγγραφής του τελικού κειμένου της εργασίας από τον φοιτητή και η υποβολή της για αξιολόγηση, δεν είναι δυνατόν να γίνει μετά την παρέλευση (ν+2) εξαμήνων από την εγγραφή του φοιτητή στο ΔΠΜΣ, όπου ν, ο αριθμός των εξαμήνων του τυπικού προγράμματος σπουδών (δηλαδή ν=3 για τους φοιτητές πλήρους φοίτησης και ν=5 για τους φοιτητές μερικής φοίτησης).

2.5.   Ολοκλήρωση της εργασίας και υποβολή της για αξιολόγηση

Μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής του τελικού σχεδίου της εργασίας (final draft) και με την προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του επιβλέποντος καθηγητή, ο φοιτητής υποβάλλει εργασία του για έλεγχο ομοιότητας-λογοκλοπής.

Η αποδοχή της πρότασης επικυρώνεται με σχετική απόφαση του Διευθυντή του ΠΜΣ. Στην ίδια απόφαση ορίζονται: (α) τα μέλη της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, ένα από τα οποία είναι ο επιβλέπων καθηγητής και τα υπόλοιπα δύο διδάσκοντες του ΠΜΣ, κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, με γνωστικό αντικείμενο συναφές με το θέμα της εργασίας, και (β) η ημερομηνία της εξέτασης, η οποία ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος και η οποία θα πρέπει να απέχει τουλάχιστον τρεις ημέρες από την ημερομηνία της ανακοίνωσης.

2.6.   Στάδια, επιμέρους δραστηριότητες και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

Συνοψίζοντας όλα όσα αναφέρθηκαν στις προηγούμενες ενότητες, τα στάδια ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, οι επιμέρους δραστηριότητες κάθε σταδίου και ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, είναι αυτά που σημειώνονται συνοπτικά παρακάτω (βλέπε και στον πίνακα 2.2 της επόμενης σελίδας). Πιο συγκεκριμένα:

Στάδιο Α.      Αναζήτηση Θέματος : Στο στάδιο αυτό ο φοιτητής επισκέπτεται τους διδάσκοντες του ΠΜΣ, συζητά μαζί τους και αναζητά συγκεκριμένο θέμα για τη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία του. Προς την κατεύθυνση αυτή συνδυάζει τις βασικές επιστημονικές περιοχές του ΠΜΣ, το γνωστικό αντικείμενο του κάθε διδάσκοντα και κυρίως τα δικά του προσωπικά ενδιαφέροντα και επιδιώξεις.

Στάδιο Β.      Διαμόρφωση και Αποδοχή της Πρότασης : Στο στάδιο αυτό ο φοιτητής οριστικοποιεί το θέμα της εργασίας του και σε συνεργασία με τον επιβλέποντα καθηγητή, υποβάλλει το έντυπο ‘Α’ με τη σχετική πρόταση εκπόνησης στη Γραμματεία του προγράμματος. Με την προϋπόθεση ότι η πρότασή του γίνεται αποδεκτή (έχει ολοκληρώσει δηλαδή το σύνολο των μαθημάτων), ξεκινά και τυπικά την εργασία του.

Στάδιο Γ.      Ενδιάμεσο Στάδιο Υλοποίησης : Στο στάδιο αυτό ο φοιτητής συνεργάζεται στενά με τον επιβλέποντα καθηγητή του, ολοκληρώνει την βιβλιογραφική έρευνα, καθορίζει με σαφήνεια το σκοπό της εργασίας του, με τα επιμέρους ερωτήματα που θα ερευνηθούν και αποφασίζει, τεκμηριωμένα, για τη μεθοδολογική προσέγγιση, που θα ακολουθήσει. Συγκεντρώνει όλα τα παραπάνω σε ένα κείμενο 20 – 30 σελίδων, με συγκροτημένη δομή και περιεχόμενα και τα παρουσιάζει στον επιβλέποντα καθηγητή του.

Στάδιο Δ.      Τελικό Στάδιο : Στο στάδιο αυτό ο φοιτητής σε συνεργασία πάντα με τον επιβλέποντα καθηγητή του, ολοκληρώνει τη συγγραφή του τελικού σχεδίου της εργασίας του (final draft) Με την προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του επιβλέποντα, ο φοιτητής υποβάλλει ηλεκτρονικά το τελικό σχέδιο της εργασίας του (final draft) για έλεγχο στο σύστημα Υποβολής Μεταπτυχιακής Εργασίας.

Πίνακας 1 :       Στάδια, επιμέρους δραστηριότητες και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

Στάδιο Ε.      Εξέταση και Τελική Αξιολόγηση : Στο στάδιο αυτό η αποδοχή της πρότασης αξιολόγησης επικυρώνεται με απόφαση του Διευθυντή του ΠΜΣ. Ο φοιτητής καταθέτει στην τριμελή εξεταστική επιτροπή του ΠΜΣ τρία αντίτυπα από το τελικό σχέδιο της εργασίας του (final draft) και προετοιμάζεται για την εξέταση και την υποστήριξη της εργασίας του ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, σε ανοικτή δημόσια συνεδρίαση. Η τριμελής εξεταστική επιτροπή, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης, συμπληρώνει και υποβάλλει στη Γραμματεία του ΠΜΣ το έντυπο με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

Αποκλίσεις από το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι δυνατόν να προκύψουν στις παρακάτω περιπτώσεις :

(α)   Ο φοιτητής έχει ολοκληρώσει όλα τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών, καθυστερεί όμως στην αναζήτηση του θέματος της εργασίας του και στην υποβολή της σχετικής πρότασης εκπόνησης (στάδιο Α). Στην περίπτωση αυτή ο φοιτητής πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με το Διευθυντή του ΠΜΣ ή/και τον ακαδημαϊκό σύμβουλο, για επιπλέον υποστήριξη στην αναζήτηση θέματος και στην υποβολή της πρότασης. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας του αναθεωρείται και προσαρμόζεται κατάλληλα με βάση την ημερομηνία έναρξης της εκπόνησης (και την ολοκλήρωση του σταδίου Β).

(β)    Ο φοιτητής δεν έχει ολοκληρώσει όλα τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών και ανεξάρτητα από την υποβολή ή όχι της πρότασης εκπόνησης (στο στάδιο Α), δεν έχει δικαίωμα έναρξης εκπόνησης της εργασίας του (ολοκλήρωση σταδίου Β). Στην περίπτωση αυτή, τυχόν πρότασή του εκπόνησης μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας παραμένει σε εκκρεμότητα, μέχρι να ολοκληρώσει επιτυχώς το σύνολο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας του αναθεωρείται και προσαρμόζεται κατάλληλα με βάση την ημερομηνία έναρξης της εκπόνησης (και την ολοκλήρωση του σταδίου Β).

(γ)    Ο φοιτητής καθυστερεί και δεν παρουσιάζει στον επιβλέποντα καθηγητή τα πρώτα κείμενα της εργασίας του (στο στάδιο Γ) με τα ευρήματα της βιβλιογραφικής έρευνας, τον σκοπό της εργασίας, τα επιμέρους ερωτήματα που θα ερευνηθούν και τη μεθοδολογική προσέγγιση, που θα ακολουθήσει (το αργότερο μέσα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών από την έναρξη του σταδίου Γ). Στην περίπτωση αυτή ο φοιτητής πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον Διευθυντή του ΠΜΣ ή/και τον ακαδημαϊκό σύμβουλο για επιπλέον υποστήριξη, διαφορετικά η απόφαση έναρξης εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας του ακυρώνεται και ο φοιτητής είναι υποχρεωμένος να επανέλθει (αν το επιθυμεί αργότερα), από την αρχή και πάλι της διαδικασίας και το στάδιο Α της αναζήτησης νέου θέματος.

(δ)    Ο φοιτητής καθυστερεί και δεν ολοκληρώνει τη συγγραφή του τελικού σχεδίου της εργασίας του (final draft) για την υποβολή του στο σύστημα Υποβολής Μεταπτυχιακής Εργασίας (στο στάδιο Δ). Στην περίπτωση αυτή ο φοιτητής πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον Διευθυντή του ΠΜΣ ή/και τον ακαδημαϊκό σύμβουλο, για επιπλέον υποστήριξη και από κοινού διερεύνηση των λόγων της καθυστέρησης και ενδεχομένως τη παράταση της διάρκειας ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας (το πολύ μέχρι και δεκαοκτώ μήνες από τον χρόνο της έναρξής της), ή ακόμα και της αλλαγής του θέματος ή του επιβλέποντα καθηγητή, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του οδηγού σπουδών του προγράμματος, αν κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο. Διαφορετικά, η απόφαση έναρξης εκπόνησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας του ακυρώνεται και ο φοιτητής είναι υποχρεωμένος να επανέλθει (αν το επιθυμεί αργότερα), από την αρχή και πάλι της διαδικασίας και το στάδιο Α της αναζήτησης νέου θέματος.

(ε)    Ο φοιτητής αποτυγχάνει στο στάδιο της Εξέτασης και Αξιολόγησης (στάδιο Ε) για διάφορους λόγους, όπως π.χ. αποτυχία στο σύστημα υποβολής και ελέγχου ή αποτυχία υποστήριξης της εργασίας ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής. Τα θέματα αυτά παρουσιάζονται αναλυτικά στην ενότητα 4, στη συνέχεια του παρόντος οδηγού.

3. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

3.1.   Βασικά Επιστημονικά Χαρακτηριστικά

Η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία (Thesis) πρέπει να διαθέτει επιστημονική πρωτοτυπία. Η επιδίωξη του προγράμματος είναι να αποτελέσει, η εργασία αυτή, αντικείμενο δημοσίευσης σε επιστημονικό περιοδικό ή παρουσίασης σε εθνικό ή/και διεθνές επιστημονικό συνέδριο. Πιο συγκεκριμένα, τα βασικά επιστημονικά χαρακτηριστικά κάθε μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας πρέπει να είναι : (α) σαφώς προσδιορισμένη συμβολή στην επιστήμη είτε διαμέσου της διεξαγωγής μιας πρωτότυπης έρευνας είτε διαμέσου του ελέγχου ιδεών και θεωριών, (β) επαρκής ερευνητική μεθοδολογία και χρήση κατάλληλων τεχνικών συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων και (γ) άρτια γνώση του αντικειμένου, συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας κριτικής θεώρησης ήδη δημοσιευμένων ερευνητικών εργασιών.

Τα δεδομένα πρέπει να προέρχονται από πρωτογενείς ή δευτερογενείς έγκυρες και αξιόπιστες πηγές. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιείται με την έγκριση του επιβλέποντα καθηγητή. Κείμενα μη κατανοητά ή με συντακτικά και ορθογραφικά λάθη δεν γίνονται αποδεκτά. Προσεκτική και λεπτομερής επιστημονική τεκμηρίωση (επίσημη βιβλιογραφία), επιστημονική συγκρότηση ερωτήσεων και υποθέσεων και επιλογή της μεθοδολογίας, αποτελούν σημαντικά χαρακτηριστικά κάθε επιτυχημένης εργασίας και αποτελούν βασικά στοιχεία αξιολόγησης και κριτικού ελέγχου.

3.2.   Γλώσσα συγγραφής, Μορφολογικά Χαρακτηριστικά, Οδηγίες και Περιορισμοί

Γλώσσα συγγραφής της εργασίας είναι η Ελληνική ή η Αγγλική γλώσσα. Η εργασία πρέπει να καλύπτει έκταση περίπου 10.000 με 15.000 λέξεις, πέραν των υπομνημάτων, επεξηγήσεων, πινάκων συμβόλων και της βιβλιογραφίας, σε δακτυλογραφημένη μορφή. Η ύπαρξη περίληψης 150 περίπου λέξεων στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα είναι απαραίτητη. Κάθε επιστημονικό στοιχείο της εργασίας πρέπει να έχει άμεση σχέση με το εξεταζόμενο πρόβλημα και να παρουσιάζεται με τρόπο σαφή, λιτό και περιεκτικό, στα πρότυπα τεχνικής ανάλυσης και όχι λογοτεχνικής περιγραφής. Πίνακες, διαγράμματα, εικόνες και σχήματα, αποτελούν επιθυμητά επιστημονικά χαρακτηριστικά. Σχετικά με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά, σημειώνονται τα εξής :

Στη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία πρέπει να χρησιμοποιείται η γραμματοσειρά ‘Trebuchet MS’, μεγέθους 11 στο κύριο σώμα του κειμένου, μεγέθους 10 στις υποσημειώσεις και στους τίτλους πινάκων, διαγραμμάτων, εικόνων και σχημάτων, και μεγέθους 14 και 12 στους τίτλους των κεφαλαίων και των επί μέρους ενοτήτων των κεφαλαίων, αντίστοιχα. Η εργασία τυπώνεται σε λευκό χαρτί μεγέθους Α4, με περιθώρια 3,0 cm στην αριστερή δεμένη πλευρά και 2,5 cm δεξιά στην άδετη πλευρά, στην κορυφή και στη βάση της σελίδας. Το διάστιχο πρέπει να είναι ένα και μισό (1,5) στο κύριο σώμα του κειμένου, μονό (1,0) στις υποσημειώσεις και στους τίτλους πινάκων, διαγραμμάτων, εικόνων και σχημάτων και, η στοίχιση σε κάθε περίπτωση πλήρης. Η αρίθμηση των σελίδων πρέπει να είναι συνεχής, στην κάτω δεξιά πλευρά κάθε σελίδας. Η πρώτη σελίδα του εξωφύλλου, η περίληψη και η δήλωση μη λογοκλοπής και ανάληψης προσωπικής ευθύνης, περιλαμβάνονται στο συνολικό αριθμό σελίδων αλλά δεν αριθμούνται.

Όταν χρησιμοποιούνται πίνακες, διαγράμματα, εικόνες και σχήματα, τα οποία δεν προκύπτουν από τα αποτελέσματα της εργασίας, πρέπει να αναφέρεται και η πηγή τους. Κάθε πίνακας, διάγραμμα, εικόνα και σχήμα πρέπει να σχολιάζεται πλήρως και να αναφέρεται ρητά μέσα στο κείμενο. Κάθε υπόμνημα ή παράρτημα επεξηγείται πλήρως μέσα στο κείμενο, με πλήρη αναφορά της πηγής προέλευσης του. Η χρησιμοποίηση τίτλων κεφαλαίων, πινάκων, διαγραμμάτων, εικόνων, σχημάτων και παραρτημάτων πρέπει να ακολουθούν μία ενιαία μορφή. Όλα τα κεφάλαια μέχρι και τις βιβλιογραφικές αναφορές (references) αριθμούνται διαδοχικά (1,2,3,……), όπως και όλα τα παραρτήματα, π.χ. ως παράρτημα Α (τμήματα Α-1, Α-2,……), παράρτημα Β (τμήματα Β-1, Β-2,……), κλπ. Αναλυτικό πρότυπο (template) υπάρχει στην ιστοσελίδα του ΔΠΜΣ και συνοδεύει τον παρόντα οδηγό.

3.3.   Ενδεικτική δομή της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας

Μια ενδεικτική (τυπική) δομή της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι αυτή, που περιέχεται στον πίνακα 2. Στο παράρτημα Β περιέχονται υποδείγματα εξωφύλλου της εργασίας (υπόδειγμα ‘Β1’) και του περιεχομένου της δήλωσης μη λογοκλοπής και ανάληψης προσωπικής ευθύνης (υπόδειγμα ‘Β2’).

Η εισαγωγή, το πρώτο δηλαδή κεφάλαιο της εργασίας, περιλαμβάνει τη συνοπτική περιγραφή του εξεταζόμενου προβλήματος και της δομής της εργασίας. Η έκταση της εισαγωγής δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 5-6 σελίδες και πρέπει να περιέχει συνοπτικά τα ακόλουθα δομικά στοιχεία : (α) Ορισμό του προβλήματος και υποθέσεις της έρευνας, (β) Αντικειμενικό σκοπό της εργασίας, μεθοδολογική προσέγγιση, περιορισμούς και όρια της έρευνας και (γ) Σύντομη περιγραφή της δομής και των κεφαλαίων της εργασίας, που ακολουθούν στη συνέχεια. Στην εισαγωγή, δύο είναι, σε γενικές γραμμές, τα βήματα που πρέπει να υλοποιηθούν. Πρώτα πρέπει να εξηγηθεί επιμελώς το θέμα και το αντικείμενο της εργασίας, ελέγχοντας συγχρόνως κατά πόσο έχει κατανοηθεί αυτό που ζητείται να αναλυθεί και, στη συνέχεια, να αναφερθεί ο τρόπος διάρθρωσης της εργασίας, η ανταπόκριση στα ζητούμενά της, καθώς και η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί.

Στα υπόλοιπα κεφάλαια, όπως ενδεικτικά σημειώνεται στον πίνακα 2, περιέχονται, μεταξύ άλλων (και ιδιαίτερα), τα εξής : (α) η μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας, (β) η προτεινόμενη μεθοδολογία και η τεκμηρίωσή της, (γ) η ανάλυση των δεδομένων και η ερμηνεία των αποτελεσμάτων και (δ) ο σχολιασμός των ευρημάτων της έρευνας, η σύνοψη των συμπερασμάτων και, η διατύπωση προτάσεων για τη συνέχεια. Τα τμήματα αυτά είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε φοιτητή (με την καθοδήγηση του επιβλέποντα) πώς θα τα δομήσει σε κατάλληλα και συγκεκριμένα κεφάλαια, ανάλογα με το αντικείμενο και τον κύριο σκοπό της εργασίας. Σε κάθε περίπτωση όμως τα παρακάτω στοιχεία πρέπει να περιέχονται σε ξεχωριστές διακριτές ενότητες. Πιο συγκεκριμένα :

Ο προσδιορισμός του προβλήματος και η σχετική επιστημονική εμπειρία : Στην ενότητα αυτή σημασία έχει η ουσιαστική αναφορά και ο προσδιορισμός του επιστημονικού προβλήματος, με απλότητα και σαφήνεια, στη βάση μόνο σχετικών βιβλιογραφικών αναφορών και μεθοδολογίας, που αφορούν αποκλειστικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Είναι σκόπιμο να αποφεύγονται επαναλήψεις και περιττές αναφορές και να επιδιώκεται η δομική συγκρότηση μεταξύ των κεφαλαίων που έπονται στη συνέχεια.

Η προτεινόμενη μεθοδολογία : Εδώ αναφέρεται η μέθοδος, που αποτελεί τη βάση της εμπειρικής ανάλυσης. Παρουσιάζεται πλήρης αιτιολόγηση της επιστημονικής μεθόδου που ακολουθείται στην μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, με τεκμηρίωση της επιλογής της έναντι άλλων μεθόδων και επιστημονικών πρακτικών που εφαρμόζονται σε αντίστοιχες περιπτώσεις, στη βάση διεθνών επιστημονικών προδιαγραφών.

Ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων : Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει στατιστική και ποσοτική ανάλυση, δομές δεδομένων με τις πηγές τους, μελέτες επιχειρησιακών περιπτώσεων, χρήση πακέτων λογισμικού κλπ. Παρουσιάζονται αναλυτικά τα δεδομένα, η ανάλυσή τους και αναφέρονται λεπτομερώς και επιστημονικά όλες οι πηγές τους. Περιληπτική αναφορά της επιστημονικής μεθόδου είναι αποδεκτή, καθώς επίσης και τα αποτελέσματα εφαρμογής στατιστικών τεχνικών ή χρηματοοικονομικής ανάλυσης, κλπ. Αναλύονται τα αποτελέσματα της έρευνας και συγκρίνονται με συναφείς και επιστημονικά αναγνωρισμένες μελέτες για ομοιότητες και διαφορές. Τεκμηριώνεται η επιστημονική συμβολή της παρούσας εργασίας. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων πρέπει να σχετίζεται άμεσα και δομικά με το εξεταζόμενο πρόβλημα. Η αρίθμηση είναι διπλή, εφόσον πρέπει να αναφέρεται πρώτα στον αριθμό του αντίστοιχου κεφαλαίου και κατόπιν στον διαδοχικό αριθμό της εξίσωσης. Σχηματικές παραστάσεις, τύποι, πίνακες, διαγράμματα, αριθμούνται πλήρως και διαδοχικά, με πλήρεις αναφορές των πηγών προέλευσής τους.

Συμπεράσματα και προτάσεις : Στο τμήμα αυτό, που αποτελεί και το τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας, περιλαμβάνονται συνοπτικά τα πιο σημαντικά αποτελέσματα και ευρήματα της εργασίας, με προτάσεις περαιτέρω έρευνας. Εδώ συνοψίζονται τα επιστημονικά συμπεράσματα, συσχετίζονται με τους αντικειμενικούς στόχους της εργασίας, μέσω αναλυτικής τεκμηρίωσης του βαθμού υλοποίησης των επιστημονικών ερωτημάτων – υποθέσεων που έχουν διερευνηθεί και απαντηθεί. Παρουσιάζονται προτάσεις – λύσεις στο επιστημονικό θέμα που έχει αναλυθεί και τεκμηριώνονται ερευνητικές κατευθύνσεις για περαιτέρω έρευνα. Η έκταση του τμήματος αυτού είναι σκόπιμο να μην ξεπερνά τις δύο με τρεις σελίδες.

Ακολουθεί το τμήμα της βιβλιογραφίας, με πλήρη αναφορά όλων των πηγών, στατιστικών στοιχείων και πάσης φύσεως επιστημονικών δεδομένων, που χρησιμοποιήθηκαν στα πλαίσια της εργασίας. Ειδικά για τη χρήση των βιβλιογραφικών πηγών, ακολουθούν ειδικές οδηγίες στην επόμενη ενότητα. Τέλος, τα παραρτήματα, αν υπάρχουν, αριθμούνται διαδοχικά στη συνέχεια, ενώ οι τίτλοι των παραρτημάτων παρουσιάζονται και στα περιεχόμενα της εργασίας.

Πίνακας 2 : Ενδεικτική δομή μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

3.4.   Οδηγίες για τη χρήση και την αναφορά των βιβλιογραφικών πηγών

Κάθε αναφορά σε γεγονότα και απόψεις, που προέρχεται από άλλες βιβλιογραφικές πηγές, όπως βιβλία, περιοδικά, ηλεκτρονικά αρχεία, βάσεις δεδομένων, εφημερίδες, έντυπα κλπ., πρέπει να επισημαίνεται, τόσο μέσα στο κείμενο (ως βιβλιογραφική παραπομπή) όσο και στη βιβλιογραφία, στο τέλος της εργασίας (ως βιβλιογραφική αναφορά). Ο λόγος ύπαρξης της ενότητας αυτής είναι η ανησυχία του συνόλου των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας για τις πρακτικές αρκετών φοιτητών που συχνά ‘αμελούν’ να αναφέρουν άλλους ερευνητές, που πραγματικά διεξήγαγαν κάποια έρευνα, χρησιμοποιώντας αυθαίρετα τα στοιχεία τους και παρουσιάζοντάς τα ως δικά τους. Η συγκεκριμένη αυτή πρακτική αποτελεί ηθική παρεκτροπή και ονομάζεται ‘λογοκλοπή’ (plagiarism). Η λογοκλοπή αποτελεί σημαντικό ακαδημαϊκό παράπτωμα αφού ουσιαστικά πρόκειται για μια μορφή ‘κλοπής’ πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι βιβλιογραφικές παραπομπές διασφαλίζουν τα πνευματικά δικαιώματα του συγγραφέα κατοχυρώνοντάς τον νομικά και φανερώνουν σεβασμό στους άγραφους νόμους της επιστημονικής δεοντολογίας. Επιπλέον, ο αναγνώστης μπορεί να ελέγξει τα πλήρη στοιχεία της παραπομπής ανατρέχοντας στο τμήμα των βιβλιογραφικών αναφορών (στη Βιβλιογραφία), στο τέλος της εργασίας.

Υπάρχουν αρκετά διεθνώς αναγνωρισμένα συστήματα σύνταξης βιβλιογραφικών αναφορών, τα οποία διαφέρουν ως προς τον τρόπο με τον οποίο δομείται και παρουσιάζεται η ίδια βιβλιογραφική πληροφορία. Οι σύντομες οδηγίες και τα παραδείγματα, που ακολουθούν βασίζονται στο σύστημα σύνταξης βιβλιογραφικών αναφορών κατά Harvard (Harvard Referencing System), που αποτελεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα συστήματα αναφορών στην ακαδημαϊκή κοινότητα και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Βιβλιογραφικές Παραπομπές (in text citations) : Η βιβλιογραφική παραπομπή μέσα στο κείμενο είναι γενικά σύντομη και στην πραγματικότητα παραπέμπει τον αναγνώστη στο τέλος της εργασίας, στο τμήμα της βιβλιογραφίας δηλαδή, όπου περιγράφονται αναλυτικά όλα τα βιβλιογραφικά στοιχεία της πηγής. Οι σύντομες αναφορές μπαίνουν συνήθως σε παρένθεση, στο τέλος της φράσης που χρησιμοποιεί στοιχεία από το σύγγραμμα που αναφέρουμε, στη μορφή δηλαδή (συγγραφέας, έτος) και αριθμό σελίδων, αν χρειάζεται. Κατά περίπτωση, σημειώστε τα εξής :

• Ο αριθμός σελίδας (ή σελίδων) είναι απαραίτητο να αναφέρεται στην βιβλιογραφική παραπομπή όταν παρατίθεται αυτούσιο κάποιο απόσπασμα από την πηγή. Για τις ηλεκτρονικές πηγές, οι οποίες σπάνια έχουν αριθμούς σελίδας, χρησιμοποιείται η αρίθμηση των παραγράφων.
• Όταν οι συγγραφείς είναι περισσότεροι από δύο (δηλαδή τρεις ή και περισσότεροι), σημειώνουμε το επώνυμο του πρώτου συγγραφέα και τη συντομογραφία κ.ά. (= και άλλοι) [στα αγγλικά “et al.”]. Για παράδειγμα ‘… στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο Fayol “ … καθόρισε επίσης τις βασικές δραστηριότητες ενός οργανισμού : τεχνικές (συντήρηση μηχανολογικού εξοπλισμού), εμπορικές …..και διοίκησης” (Μπατσιάς, κ.ά, 2008, σελ. 35)’.
• Όταν τα ονόματα των συγγραφέων αποτελούν λειτουργικό τμήμα της δομής μιας πρότασης, τότε ο χρόνος έκδοσης εμφανίζεται σε παρένθεση αμέσως μετά τα ονόματα (επώνυμα) των συγγραφέων. Για παράδειγμα ‘… Οι Pindyck και Rubinfeld (1991) διαπίστωσαν πως … ‘

Βιβλιογραφικές Αναφορές : Η σωστή παρουσίαση των πηγών (βιβλιογραφικές αναφορές) έχει βαρύνουσα σημασία κατά τη συγγραφή ενός επιστημονικού κειμένου. Οι συγγραφείς τους οποίους επικαλούμαστε πρέπει να αναφέρονται στο τέλος της εργασίας (στη βιβλιογραφία) με αλφαβητική σειρά και χωρίς να αριθμούνται. Στην περίπτωση που η βιβλιογραφία περιλαμβάνει και αναφορές σε ξένα συγγράμματα, είναι δυνατόν να χωριστεί σε ελληνική και ξενόγλωσση. Ο τρόπος που γίνονται οι αναφορές, παρουσιάζονται με κατά περίπτωση παραδείγματα στη συνέχεια.

Βιβλία :

Pindyck S. R. and D. L. Rubinfeld, (1991). Econometric Models & Economic Forecasts, McGraw-Hill. 3^rd ed., New York.

Μπατζιάς Φ., Μπλέσιος Ν., Ναξάκης Χ., Τερζίδης Κ., Κατσαλής Α. και Μιχαλόπουλος Ν., (2008). Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών, τόμος Α : Βασικές Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης, εκδόσεις ΕΑΠ, Β’ έκδοση, Πάτρα.

Αναφορές Διαδικτύου :

Doornik J. A. and H. Hansen, (1994), An Omnibus Test for Univariate and Multivariate Normality, διαθέσιμο http://www.nuff.ox.ac.uk/Users/Doornik/index.html, ημερομηνία πρόσβασης …/…/…

Κεφάλαιο σε Συλλογικό Τόμο :

Basu R. D., and A. Lazaridis, (2009). Time Varying Responses of Output to Monetary and Fiscal Policy, in Basu, D. (ed.), Economic Models, Methods, Theory and Applications, pp. 43-66, World Scientific.

Άρθρα :

Arrow J. K., and A. C. Enthoven, (1961), “Quasi-Concave Programming”, Econometrica, 29(4), pp. 779-800.

Περισσότερες πληροφορίες και πρόσθετα παραδείγματα για το σύστημα σύνταξης αναφορών κατά το Harvard Referencing System, μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να βρει σε πλήθος πηγών στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα στη σελίδα της βιβλιοθήκης του Anglia Ruskin University στη διεύθυνση : http://libweb.anglia.ac.uk/referencing/harvard.htm.

3.5.   Η γλώσσα του κειμένου

Η γλώσσα του κειμένου πρέπει να είναι απλή και περιεκτική, χωρίς μεγάλες προτάσεις, ενώ ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δίνεται στην επιχειρηματολογία και την επιστημονική τεκμηρίωση. Στη συνέχεια επισημαίνουμε κάποιους γενικούς κανόνες για να αποφεύγουμε ορισμένα από τα πιο συχνά γραμματικά, συντακτικά, αλλά και τυπογραφικά λάθη.

• Αφήνετε πάντα ένα κενό (space) μετά τα σημεία στίξης και μην ‘κολλάτε’ τις λέξεις. Αποφύγετε τις μεγάλες προτάσεις, που ξεπερνούν τις 4-5 σειρές. Έχετε πάντα κατά νου το απλουστευμένο συντακτικό σχήμα ‘υποκείμενο – ρήμα – αντικείμενο’ και προσπαθείτε να μην παρεμβάλετε μακροσκελείς δευτερεύουσες προτάσεις. Διατυπώνετε τις σκέψεις σας με τρόπο κατά το δυνατόν απλό, κατανοητό και συγχρόνως μεστό, σε σύντομες και ξεκάθαρες εννοιολογικά προτάσεις.
• Επιχειρείτε εύλογο χωρισμό των παραγράφων. Κακή επιλογή, όμως, είναι και η χρήση υπερβολικά σύντομων παραγράφων (και μάλιστα διαδοχικών) που στερούνται ανάπτυξης. Μην ξεχνάτε ότι ένα επιστημονικό κείμενο δεν πρέπει να είναι απλώς περιγραφικό. Είναι σκόπιμο να αναλύετε τα ζητήματα που προκύπτουν από τη μελέτη σας, να διατυπώνετε και τις δικές σας, κριτικές απόψεις και, να συνδέετε κατά το δυνατόν τα βιβλιογραφικά δεδομένα με τις συναφείς εμπειρίες σας.
• Αποφύγετε τη χρήση του α΄ ενικού προσώπου, όταν γράφετε. Όπου είναι απαραίτητο, μπορείτε να καταφύγετε στο α΄ πληθυντικό: Στη συνέχεια της μελέτης μας, θα επιχειρήσουμε…. Προτιμότεροι όμως είναι άλλοι συντακτικοί τύποι: η αλλαγή του υποκειμένου (Η παρούσα μελέτη δεν θίγει ζητήματα όπως…), ή η παθητική φωνή: (Στην μελέτη αυτή επιχειρείται μία νέα προσέγγιση…), που σας βοηθούν να αποφύγετε τον ‘ύφαλο’ του α’ προσώπου.
• Αποφεύγετε επίσης τους αδόκιμους τύπους της καθαρεύουσας. Καταφύγετε καλύτερα σε γλωσσικούς τύπους που σας είναι πιο οικείοι, τους οποίους θα μπορείτε και να χειριστείτε καλύτερα. Να προσδιορίζετε με ακρίβεια τις έννοιες λέξεων και φράσεων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ορολογία που έχει προκαλέσει συζητήσεις στον ερευνητικό χώρο σας.
• Συχνά είναι και τα προβλήματα που προκαλεί η χρήση του μονοτονικού συστήματος. Μην παραλείπετε να ακολουθείτε τους κανόνες του. Στο μονοτονικό σύστημα, οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται. Μία από τις πιο συχνές εξαιρέσεις αποτελούν τα ερωτηματικά πού και πώς, που τονίζονται προκειμένου να ξεχωρίζουν από τους όμοιούς τους συνδέσμους ή αντωνυμίες. Προσοχή όμως: το ερωτηματικό τι δεν τονίζεται ποτέ, αφού δεν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης με άλλον όμοιο τύπο.
• Τέλος, για το νι (ν) της αιτιατικής πτώσης στα άρθρα, που συχνά προβληματίζει, σας υπενθυμίζουμε ότι διατηρείται μόνο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει με φωνήεν ή με ένα από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, και ψ. Επίσης το τελικό ν διατηρείται πάντα στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτόν, τον, καθώς και στο τροπικό επίρρημα σαν.

3.6.   Τελικός έλεγχος του περιεχομένου, ευθύνες του υποψηφίου

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής της εργασίας, είναι ακαδημαϊκά φρόνιμο να ελεγχθούν συγκεκριμένα στοιχεία των κειμένων, για τον εντοπισμό πιθανών λαθών ή παραλείψεων, ώστε να θεωρείται δεδομένο, ότι ο απαιτούμενος τελευταίος έλεγχος έχει υλοποιηθεί στα ακόλουθα ερωτήματα/σημεία :

• Έχει διευκρινισθεί πλήρως και αναλυτικά το επιστημονικό πρόβλημα της εργασίας;
• Είναι ο σκοπός της εργασίας ακριβής, κατανοητός και επιστημονικά αποδεκτός;
• Έχει η εργασία γραπτή συνοχή και συνέπεια στην οργάνωση και περιγραφή της;
• Είναι τα συμπεράσματα της εργασίας διαυγή και αντιληπτά, όπως προκύπτουν από τα αναφερόμενα αποτελέσματα της μελέτης;
• Είναι επιστημονικά κατάλληλη και θεωρητικά τεκμηριωμένη η μέθοδος και μεθοδολογία της εργασίας, ώστε να μην υπάρχουν σημεία εκτός επιστημονικής δεοντολογίας;
• Υπάρχει συνέπεια μεταξύ σκοπού της εργασίας, αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων;
• Είναι ο γραπτός λόγος της εργασίας επιστημονικά ορθός, πλήρης, λιτός και συγκροτημένος, χωρίς ορθογραφικά, συντακτικά και τυπογραφικά λάθη;
• Είναι όλοι οι πίνακες, παραρτήματα, σχηματικές παραστάσεις, κλπ. πλήρως αναφερόμενα στοιχεία εντός της εργασίας, στη βάση επίσημης τεκμηρίωσής τους;
• Είναι πλήρης η βιβλιογραφική αναφορά των αναφερομένων στο κείμενο και στις υποσημειώσεις στοιχείων, με σωστή αλφαβητική σειρά και σε συμφωνία με τον απαιτούμενο τεχνικό τρόπο παρουσίασής τους;
• Υπάρχει επιστημονική συνέπεια μεταξύ τίτλου της εργασίας, αναφερόμενης βιβλιογραφίας και του οικονομοτεχνικού – επιχειρησιακού προβλήματος που μελετάται;

4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡ-ΓΑΣΙΑΣ

4.1.   Έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης, ορισμός των μελών της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής και της ημερομηνίας εξέτασης

Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα 2 του παρόντος οδηγού, στο τελευταίο στάδιο ολοκλήρωσης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας (στάδιο Ε), αυτό δηλαδή της ‘Εξέτασης και Τελικής Αξιολόγησης’, η αποδοχή της πρότασης αξιολόγησης, που υποβάλλεται από τον επιβλέποντα καθηγητή στη γραμματεία του προγράμματος, επικυρώνεται με απόφαση του Διευθυντή του ΠΜΣ.

Στην ίδια απόφαση ορίζονται : (α) τα μέλη της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, ένα από τα οποία είναι ο επιβλέπων καθηγητής και τα υπόλοιπα δύο διδάσκοντες του ΠΜΣ, κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, με γνωστικό αντικείμενο συναφές με το θέμα της εργασίας, και (β) η ημερομηνία της εξέτασης, η οποία ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος και η οποία θα πρέπει να απέχει τουλάχιστον τρεις ημέρες από την ημερομηνία της ανακοίνωσης.

Στο σημείο αυτό σημειώνεται ιδιαίτερα ότι σε περίπτωση, που τα αποτελέσματα του ελέγχου, από το σύστημα ελέγχου λογοκλοπής, υποδηλώνουν ότι επιχειρήθηκε μερική ή ολική λογοκλοπή εκ μέρους του φοιτητή και αυτό διαπιστώνεται επιπλέον και από τον επιβλέποντα καθηγητή στα συμπεράσματα της πρότασης αξιολόγησής της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας, η εργασία δε γίνεται αποδεκτή για παρουσίαση και αξιολόγηση στα πλαίσια του ΠΜΣ. Ο φοιτητής καλείται από τον Διευθυντή του ΠΜΣ για πειθαρχικό έλεγχο σε ειδική για το σκοπό αυτό συνεδρίαση της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών (στην οποία παρίσταται και ο επιβλέπων καθηγητής) και σε περίπτωση τεκμηρίωσης της απόπειρας λογοκλοπής, ο φοιτητής έχει τις συνέπειες, που περιγράφονται στις διατάξεις του οδηγού σπουδών, διαγράφεται δηλαδή οριστικά από το πρόγραμμα σπουδών.

4.2.   Εξέταση και υποστήριξη της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής

Ο φοιτητής για τον οποίο έχει ανακοινωθεί η ημερομηνία εξέτασης, καταθέτει στα μέλη της τριμελούς επιτροπής, τρία αντίτυπα του τελικού σχεδίου της εργασίας του (final draft), τουλάχιστον δύο ημέρες πριν την παρουσίαση, και προετοιμάζεται για την εξέταση ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, σε ανοικτή δημόσια συνεδρίασή της.

Η εξέταση και υποστήριξη της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας διαρκεί συνολικά 20 λεπτά της ώρας περίπου και διαιρείται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται από τον φοιτητή η εργασία, με τη χρήση κατάλληλων εποπτικών μέσων. Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος της διαδικασίας, ο υποψήφιος πρέπει να απαντήσει επιτυχώς στις ερωτήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, κάθε μέλος της τριμελούς επιτροπής αξιολόγησης, συμπληρώνει το ειδικό έντυπο με τη βαθμολογία του υποψηφίου συνολικά, όπως αυτός προκύπτει από τα επιμέρους κριτήρια αξιολόγησης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή Αξιολόγησης αξιολογεί την ποιότητα της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας και τη βαθμολογεί στη βάση των ακόλουθων ποιοτικών και επιστημονικών κριτηρίων :

(α)   Θεωρητικό υπόβαθρο, εύρος θέματος και αντικειμενικοί στόχοι : το πρώτο κριτήριο αφορά στην αντικειμενική, σαφή και αντιληπτή καταγραφή και εκπλήρωση των αντικειμενικών στόχων της εργασίας, στη βάση των απαιτήσεων της επιστημονικής περιοχής στην οποία εδράζεται. Αξιολογείται το εύρος του θέματος και της βιβλιογραφικής έρευνας, η τεκμηρίωση της σπουδαιότητας, από πλευράς συνεισφοράς στην επιστημονική γνώση ή/και στη διοικητική πρακτική, όπως και ο βαθμός της επιστημονικής πρωτοτυπίας.

(β)    Μεθοδολογία και τεκμηρίωση : το δεύτερο κριτήριο αφορά στη λεπτομερή περιγραφή της μεθοδολογίας, που χρησιμοποιήθηκε, στη βάση της τρέχουσας επιστημονικής γνώσης και πρακτικής. Αξιολογείται η τεκμηρίωση στην υλοποίηση της μεθοδολογίας, το πλήθος και η ποιότητα των δεδομένων, που συγκεντρώθηκαν, η συγκρότηση των ερευνητικών υποθέσεων και η συσχέτιση του ερευνητικού προβλήματος με τα συμπεράσματα και τις προτάσεις της έρευνας.

(γ)    Συμπεράσματα, περιορισμοί και προτάσεις : το τρίτο κριτήριο αφορά στην ποιότητα και στην τεκμηρίωση των συμπερασμάτων της έρευνας, των περιορισμών και των προτάσεων για τη συνέχισή της. Αξιολογείται η αλληλουχία και η συσχέτιση των ευρημάτων με τα αποδεκτά μέχρι σήμερα συμπεράσματα της σχετικής βιβλιογραφίας.

(δ)    Μορφοποίηση του κειμένου : το τέταρτο κριτήριο αφορά στην οργάνωση της δομής και στη συνοχή του κειμένου, στη μορφοποίηση και στη χρήση βιβλιογραφικών αναφορών, στο ύφος και στην ορθότητα του γραπτού λόγου.

(ε)    Παρουσίαση της εργασίας : το πέμπτο κριτήριο αφορά στην ποιότητα της παρουσίασης της εργασίας ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής και στην ετοιμότητα και πειστικότητα του φοιτητή στην απάντηση των ερωτήσεων των μελών της.

4.3.   Εύρος βαθμολογίας και αποτελέσματα της αξιολόγησης

Ο συντελεστής στάθμισης των παραπάνω κριτηρίων αξιολόγησης δεν είναι απαραίτητα ο ίδιος για όλα τα κριτήρια αξιολόγησης και είναι στη διακριτική ευχέρεια κάθε μέλους της εξεταστικής επιτροπής να αποφασίσει για μικρές διαφοροποιήσεις στη στάθμιση των κριτηρίων κατά περίπτωση.

Ο σταθμικός μέσος της βαθμολογίας στα επιμέρους κριτήρια αξιολόγησης, αποτελεί την τελική βαθμολογία κάθε μέλους της εξεταστικής επιτροπής. Η μέση τιμή της βαθμολογίας των τριών μελών της εξεταστικής επιτροπής αποτελεί την τελική βαθμολογία της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας.

Στον πίνακα 3 που ακολουθεί, σημειώνουμε τη ‘φυσική’ σημασία του εύρους της βαθμολογίας, που πρέπει πάντα να είναι σε συνάρτηση με το επίπεδο ποιότητας της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας.

Πίνακας 3 :       Εύρος βαθμολογίας αξιολόγησης μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας σε σχέση με το επίπεδο της ποιότητάς της.

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης, η τριμελής εξεταστική επιτροπή σε κλειστή συνεδρίασή της, αποφασίζει κατά πλειοψηφία ότι :

(α)   ο υποψήφιος αποκτά άμεσα τον τίτλο σπουδών, ή

(β)    ο υποψήφιος θα αποκτήσει τον τίτλο μετά την ολοκλήρωση βελτιώσεων και διορθώσεων στο κείμενο της εργασίας του σε περιορισμένη έκταση, ή

(γ)    ο υποψήφιος θα αποκτήσει τον τίτλο μετά την διενέργεια ουσιαστικών βελτιώσεων και διορθώσεων στο κείμενο της εργασίας του και αφού υπάρξει η έγκριση και η σύμφωνη γνώμη των μελών της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, ή

(δ)    ο υποψήφιος θα πρέπει, μετά την πάροδο επαρκούς περιόδου μελέτης και έρευνας, να υποβάλει ξανά την εργασία του για εξέταση και υποστήριξη ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, ή

(ε)    δεν πρέπει να δοθεί τίτλος στον υποψήφιο.

Για τις περιπτώσεις (α), (β) και (γ), η τριμελής εξεταστική επιτροπή συμπληρώνει το ‘Πρακτικό Συνεδρίασης Επιτροπής για την Αξιολόγηση ΜΔΕ’ (και το καταθέτει στη γραμματεία του ΠΜΣ. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ανακοινώνονται στον φοιτητή από τον επιβλέποντα καθηγητή μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, αν και η επίσημη ανακοίνωση της βαθμολογίας από τη γραμματεία του ΠΜΣ πραγματοποιείται αργότερα. Για την περίπτωση (δ), η διαδικασία εξέτασης και υποστήριξης ενώπιον της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής ξεκινά με την υποβολή νέας πρότασης αξιολόγησης (έντυπο ‘Γ’) από τον επιβλέποντα καθηγητή, στην οποία σχολιάζεται επιπλέον η ανεπιτυχής η πρώτη εξέταση και κατά πόσο ο φοιτητής ανταποκρίθηκε στις υποδείξεις της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής.

4.4.   Κατάθεση τελικών αντιγράφων της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας

Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγηση, ο φοιτητής θα πρέπει να προβεί σε τυχόν τελευταίες διορθώσεις (σύμφωνα με την απόφαση της τριμελούς επιτροπής) και στη συνέχεια να καταθέσει στη γραμματεία του ΠΜΣ ένα δεμένο αντίτυπο της εργασίας του και δύο αντίγραφα σε ηλεκτρονική μορφή (CD). Ένα από τα αντίγραφα σε ηλεκτρονική μορφή θα δοθεί στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος μαζί συμπληρωμένο το έντυπο με τίτλο ‘Έντυπο Απόθεσης Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας’. Το δεμένο αντίτυπο, μαζί με το άλλο ηλεκτρονικό αντίγραφο θα παραμείνει στη Γραμματεία του προγράμματος. Ο φοιτητής δεν μπορεί να αποκτήσει τον τίτλο σπουδών πριν την ενσωμάτωση στην εργασία του τυχόν διορθώσεων ή/και συμπληρωματικού υλικού σύμφωνα με τις υποδείξεις της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής.